Nú hefur Alþingi samþykkt hin umdeildu fjölmiðlalög með 32 atkvæðum gegn 30. Stjórnarliðar hafa kvartað mjög undan því að stjórnarandstaðan hafi forðast efnislega umræðu. Eftir margra vikna umræður er framlag stjórnarliða til efnislegrar umræðu það að efnislega umræðu hafi skort af hálfu stjórnarandstöðu og að lögin séu líklega ekki þau allra ströngustu í heiminum. Eftir stendur að enginn athugun hefur farið fram á afleiðingum frumvarpsins, enginn athugun á því hvort þau stangist á við EES samningin og enginn veit hvernig lögin eiga að ná markmiði sínu þ.e. að tryggja fjölbreytni í fjölmiðlun. Nú hefur Alþingi samþykkt hin umdeildu fjölmiðlalög með 32 atkvæðum gegn 30. Stjórnarliðar hafa kvartað mjög undan því að stjórnarandstaðan hafi forðast efnislega umræðu. Eftir margra vikna umræður er framlag stjórnarliða til efnislegrar umræðu það að efnislega umræðu hafi skort af hálfu stjórnarandstöðu og að lögin séu líklega ekki þau allra ströngustu í heiminum. Eftir stendur að enginn athugun hefur farið fram á afleiðingum frumvarpsins, enginn athugun á því hvort þau stangist á við EES samningin og enginn veit hvernig lögin eiga að ná markmiði sínu þ.e. að tryggja fjölbreytni í fjölmiðlun
Skekkir frumvarpið markaðinn?
Að sjálfsögðu skekkir frumvarpið markaðinn enda er það yfirlýstur tilgangur frumvarpsins að skekkja markaðinn þannig að stórir aðilar sem ekki hafa fjölmiðlarekstur að meginmarkmiði geti ekki átt stóra hlutdeild í fjölmiðlum. Spurning er hvort það sé æskilegt að setja slíkar skorður á þegar ekki er fullkannað hvort skorðurnar hafi andstæða þróun í för með sér. Það gæti komið upp sú staða að ef Norðurljós lifa af þessi lög að staða þess fyrirtækis sé tryggari gagnvart samkeppni en áður. Það tekur mörg ár að byggja upp fjölmiðlafyrirtæki líkt og Norðurljós og það liggur fyrir að slíkt hefði ekki verið hægt ef hið umdeilda frumvarp hefði notið við. Gæti það því hugsast að þessi lög verði til þess að markaðsleg girðing sé reist utan um Norðurljós?
Það fyndna er að þeir þingmenn sem samþykktu lögin í gær hafa ekki hugmynd um það sjálfir. Þeirra rök ef rök má kalla hafa verið þau að núverandi staða á markaði sé óásættanleg og því sé brugðist við með þessum hætti en í málflutningi þeirra er aldrei sýnt fram á áhrif lagasetningarinnar á markaðinn. Nema þingmenn telji að markaðurinn virki eins og þeir sjái hann fyrir sér. Ef það væri raunin þá hefði varla komið til þessarar lagasetningar.
Breytist innihald fjölmiðlanna?
Hannes Hólmsteinn Gissurarson, hélt því fram að Fréttablaðið hafi gert tilraun til valdaráns fyrir síðustu kosningar. Því verður seint trúað upp á Hannes að hann sé að draga taum nokkurs með málflutningi sínum enda frjáls af sjálfum sér. Í ljósi þess eru ummælin undarleg í sjálfu sér þar sem lögin munu ekki breyta því hverjir stýra umræddu meintu valdaránsblaði. Þvert á móti er hægt að halda því fram að þessi löggjöf komi til með að herða blöðin í sannfæringu sinni um að stjórnvöldum verði að koma frá, ef eitthvað er. En það virðast vera algeng rök manna að þessa dagana að telja varnarviðbrögð vera sönnun þess að það þurfi að lemja. Ef að fjölmiðlarnir starfa áfram með sama hætti verið hefur og núverandi ríkisstjórn fellur í næstu kosningum mætti segja að Davíð Oddsson hafi framið valdarán á sjálfum sér því hann styrkir blöðin í meintri trú þeirra um að hann sé slæmur lýðræðinu. Sem verður að teljast hámark frekjunnar af hans hálfu.
Burt séð frá öllum alvarlegri álitaefnum eins og stjórnarskrárbrotum, sem ýmsir telja sig þokkalega örugga með, þá er það staðreynd að lög um grundvallar leikreglur þjóðfélags voru samþykkt á Alþingi án þess að nokkur efnisleg athugun hafi verið framkvæmd á afleiðingum laganna. Lögin voru samin á fluginu og einungis af tveimur mönnum líkt og tíðkast í nútíma íslensku þingræði. Talaði einhver um hið stjórnlynda vald og andúð þess á tilteknum aðilum í viðskiptalífi fyrir síðustu kosningar?
